Terapia e të folurit

Çfarë është të folurit ?

 Të folurit është një nga mënyrat kryesore në të cilën ne i komunikojmë mendimet, idetë dhe emocionet tona me të tjerët.

Çfarë janë Çrregullimet e të folurit?

 Të folurit është procesi i prodhimit të tingujve specifikë që përcjellin kuptimin tek dëgjuesi. Çrregullimi i të folurit i referohet çdo gjendjeje që ndikon në aftësinë e një personi për të prodhuar tinguj që krijojnë fjalë. Çrregullimet e të folurit ndikojnë në aftësinë e një personi për të formuar tinguj që i lejojnë ata të komunikojnë me të tjerët. Çrregullimet e të folurit i pengojnë njerëzit të formojnë tinguj të saktë të të folurit. Të folurit është një proces që kërkon koordinimin e pjesëve të shumta të trupit duke përfshirë kokën, qafën, gjoksin dhe barkun. Çrregullimet e të folurit mund të prekin njerëzit e të gjitha moshave.

Llojet e çrregullimeve të të folurit?

Çrregullime të artikulacionit

Këto janë probleme me bërjen e tingujve në rrokje ose thënien e fjalëve gabim deri në atë pikë saqë dëgjuesi nuk mund të kuptojë atë që thuhet. Në një fëmijë me një çrregullim artikulimi, tingulli i të folurit të tij është i ndryshëm nga sa duhet Ata mund të shtojnë, lënë ose ndryshojnë disa fjalë, Ata mund të zëvendësojnë (“Tutull” në vend të “Kukull”). Ata mund të kenë vështirësi në shqiptimin e fjalëve që fillojnë me dy bashkëtingëllore.

Çrregullime të rrjedhshmërisë

Çrregullimet e rrjedhshmërisë janë një ndërprerje në rrjedhën e të folurit e karakterizuar nga ritmi, ritmi dhe mospërputhjet atipike, të cilat gjithashtu mund të shoqërohen me tension të tepruar, shmangje të të folurit dhe sjellje luftarake.

Belbëzimi ndodh kur të folurit normal prishet nga përsëritjet ose zgjatjet e pavullnetshme të tingullit, rrokjeve, fjalëve ose frazave, blloqeve të tingullit, pasthirrjeve ose rishikimeve.

Cluttering është një tjetër çrregullim i zakonshëm i rrjedhshmërisë. Karakterizohet nga ritme të shpejta ose të parregullta të të folurit, si dhe nga sintaksa dhe renditja e parregullt e fjalëve.

Disartria ndodh kur dëmtimi i trurit shkakton dobësi të muskujve në fytyrën, buzët, gjuhën, fyt ose gjoksin e një personi. Dobësia e muskujve në këto pjesë të trupit mund ta bëjë shumë të vështirë të folurin.

Çrregullime të rezonancës ose zërit:

Këto janë probleme me lartësinë, volumin ose cilësinë e zërit që shpërqendrojnë dëgjuesit nga ajo që thuhet. Këto lloj çrregullimesh mund të shkaktojnë gjithashtu dhimbje ose parehati për një fëmijë kur flet. Çrregullimi i zërit ndodh kur cilësia, lartësia dhe zëri i zërit ndryshojnë ose janë të papërshtatshme për moshën, gjininë, prejardhjen kulturore ose vendndodhjen gjeografike të një individi.

Diagnoza

Një patolog i të folurit (logoped) është një profesionist i kujdesit shëndetësor i cili është i specializuar në çrregullimet e të folurit dhe gjuhës.Logopedi  do të vlerësojë një person për grupe simptomash që tregojnë një lloj çrregullimi të të folurit.

Për të bërë një diagnozë të saktë, logopedi duhet të përjashtojnë çrregullime të tjera të të folurit dhe gjuhës dhe gjendjet mjekësore.

Një logoped do të shqyrtojë historinë mjekësore dhe familjare të një personi. Ata gjithashtu do të shqyrtojnë se si një person i lëviz buzët, nofullën dhe gjuhën dhe mund të inspektojë muskujt e gojës dhe të fytit.

Trajtimi

 Lloji i trajtimit zakonisht do të varet nga ashpërsia e çrregullimit të të folurit dhe shkaku i tij themelor.

Opsionet e trajtimit mund të përfshijnë:

 Ushtrime të terapisë së të folurit që fokusohen në ndërtimin e familjaritetit me fjalë ose tinguj të caktuar ushtrime fizike që fokusohen në forcimin e muskujve që prodhojnë tinguj të të folurit\ Terapia e të folurit mund të bëhet vetëm me një fëmijë dhe terapistin ose nga një terapist me një grup fëmijësh. Në terapinë në grup, të gjithë fëmijët mund të bëjnë ushtrime të të folurit së bashku. Terapia mund të ndihmojë një fëmijë të bëjë tingullin duke i treguar se si t’i përdorë buzët ose gjuhën siç duhet. Atyre do t’u jepen ushtrime për të ndihmuar në shqiptimin e shkronjave dhe fjalëve.

msp.logoped.Agron D.HOXHA